W dniu 4 listopada 2016 r. Sejm RP uchwalił ustawę z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. z 2020 r. poz. 1329), zwaną dalej ustawą „Za życiem”.
Celem ustawy „Za życiem” jest uregulowanie w sposób kompleksowy wsparcia dla kobiet w ciąży i rodzin, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w ciąży powikłanej oraz w sytuacji niepowodzeń położniczych, a także dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą ich życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.
Ustawa „Za życiem” określa uprawnienia kobiet w ciąży i rodzin do wsparcia w zakresie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej oraz instrumentów polityki na rzecz rodziny. Wsparcie to jest realizowane m.in. przez zapewnienie dostępu do informacji w zakresie rozwiązań wspierających rodziny oraz kobiety w ciąży, a także:
- dostępu do poradnictwa w zakresie rozwiązań wspierających rodzinę;
- jednorazowego świadczenia z tytułu urodzenia dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
- odpowiednich świadczeń opieki zdrowotnej dla dziecka, ze szczególnym uwzględnieniem dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
- dostępu do usług koordynacyjno-opiekuńczo-rehabilitacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
- innych świadczeń, w tym w zakresie wspierania rodziny i pieczy zastępczej.
Głównym celem Programu „Za życiem” jest umożliwienie rzeczywistej i pełnej integracji społecznej osób niepełnosprawnych oraz wsparcie psychologiczne, społeczne, funkcjonalne i ekonomiczne ich rodzin.
Program „Za życiem” dotyczy w szczególności:
- wsparcia dla kobiet w ciąży i ich rodzin w przypadku ciąży powikłanej;
- opieki, w tym paliatywnej lub rehabilitacji dzieci posiadających zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu;
- wczesnego wspomagania rozwoju dziecka;
- pomocy w zabezpieczeniu szczególnych potrzeb, w tym mieszkaniowych, rodzin z dzieckiem posiadającym stosowne zaświadczenie.
Program „Za życiem” skierowany jest również do rodzin z dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o lekkim lub umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, a także do dzieci i młodzieży posiadających odpowiednio opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082, z późn. zm.), i ich rodzin.
Program „Za życiem” obejmuje kompleksowe rozwiązania w obszarach dotyczących:
- wsparcia dla kobiet w ciąży i ich rodzin (Priorytet I),
- wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i jego rodziny (Priorytet II),
- usług wspierających i rehabilitacyjnych (Priorytet III),
- wsparcia mieszkaniowego (Priorytet IV),
- koordynacji wsparcia, poradnictwa i informacji (Priorytet V),
- jak również inne instrumenty wsparcia (Priorytet VI).
Z dniem 1 stycznia 2017 r., zgodnie z Ustawą z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, osoby uprawnione będą mogły każdorazowo zgłosić potrzebę objęcia wsparciem asystenta rodziny oraz złożyć wniosek o ustalenie prawa do jednorazowego świadczenia z tytułu urodzenia się dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu.
Osoba uprawniona wg ww. ustawy to:
- każdą kobietę w ciąży i jej rodzinę (pomoc w zakresie poradnictwa i informacji na temat rozwiązań wspierających rodzinę;
- rodzina, w których przyjdzie albo przyszło na świat ciężko chore dziecko. Oznacza to:
- ciężkie i nieodwracalne upośledzenie,
- albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu,
- kobieta, która otrzymała informację o tym, że ich dziecko może umrzeć w trakcie ciąży lub porodu,
- kobieta, której dziecko umarło bezpośrednio po porodzie na skutek wad wrodzonych,
- kobieta, która po porodzie nie zabierze do domu dziecka z powodu:
- poronienia,
- urodzenia dziecka martwego,
- urodzenia dziecka niezdolnego do życia,
- urodzenia dziecka obarczonego wadami wrodzonymi albo śmiertelnymi schorzeniami.
- rodziny z dzieckiem posiadającym zaświadczenie, potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, wydane przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej ze środków publicznych, posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii,
- rodziny z trudnościami w realizacji funkcji opiekuńczo - wychowawczej – standardowe zadania zgodne z ustawą o wspieraniu rodziny,
- rodziny z trudnościami w realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczej oraz z dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o lekkim, umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zdrowotnej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz z dzieckiem i młodzieżą posiadającą odpowiednio opinią o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub o potrzebie zajęć rewalidacyjno -wychowawczych, o których mowa w przepisach ustawy o systemie oświaty.
Podstawą do skorzystania z uprawnień jest zaświadczenie lekarskie, które potwierdza ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu. Zaświadczenie o chorobie, powstałej w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, można otrzymać od lekarza:
- ubezpieczenia zdrowotnego (lekarz który pracuje w placówce finansowanej przez NFZ),
- posiadającego specjalizację II stopnia,
- posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii.
I. Koordynacja udzielana przez asystenta rodziny
1) Objęcie rodziny wsparciem asystenta rodziny odbywa się na wniosek rodziny, przekazany do Dyrektora Centrum Usług Społecznych.
Asystent rodziny stanie się koordynatorem działań pomocowych.
- udziela informacji w zakresie tego, gdzie i jaką pomoc rodziny mogą uzyskać;
- koordynuje, wspólnie z rodzinami katalog możliwego do uzyskania wsparcia
w poszczególnych instytucjach w okresie okołoporodowym oraz po urodzeniu dziecka;
- na podstawie pisemnego upoważnienia może w imieniu osób uprawnionych reprezentować je w różnych instytucjach.
2) Etapy asystentury
Etap I Złożenie wniosku
Kobieta w ciąży lub rodzina składa wniosek do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania rodziny dyrektora centrum usług społecznych (art.8 ust. 6). Wzór wniosku o przyznanie asystenta rodziny (zał. nr 1).
Etap II Weryfikacja wniosku
Dyrektor centrum usług społecznych weryfikuje wniosek – jego częścią powinno być zaświadczenie lekarskie (art. 4 ust.3).
Etap III Przydzielenie asystenta
Po pozytywnej weryfikacji wniosku kobiecie w ciąży lub rodzinie zostaje przydzielony asystent rodziny zatrudniony w centrum usług społęcznych.
Etap IV Nawiązanie kontaktu/ tworzenie relacji asystenckiej z kobietą w ciąży lub rodziną.
Etap V Rozpoznanie sytuacji rodziny.
Ocena sytuacji rodziny dokonana przez asystenta w przypadku sprzężonych problemów przy udziale zespołu specjalistów do spraw okresowej oceny sytuacji rodziny.
Etap VI Opracowanie indywidualnego katalogu możliwego wsparcia dla kobiety w ciąży i rodziny.
Asystent rodziny wspólnie z kobietą w ciąży lub rodziną opracowuje indywidualny katalog możliwego i potrzebnego wsparcia (art.8 ust. 3 pkt. 1) uwzględniający zasoby zewnętrzne i wewnętrzne kobiety / rodziny.
Etap VII Realizacja planu pracy
Pomoc kobiecie w ciąży lub rodzinie, we współpracy z innymi służbami społecznymi, w realizacji usług wynikających ze skonstruowanego dla indywidualnego przypadku planu, w tym koordynacja poradnictwa i występowanie asystenta rodziny w imieniu osób, na ich żądanie, do podmiotów w celu umożliwienia im skorzystania ze wsparcia na podstawie pisemnego upoważnienia.
Etap VIII Okresowa ocena.
Omówienie indywidualnego katalogu możliwego wsparcia z kobietą i/ lub rodziną w celu oceny adekwatności i skuteczności udzielonego wsparcia, ewentualna aktualizacja katalogu usług. Analiza postępów w realizowanym planie pracy z rodziną/ aktualizacja planu pracy
Etap IX Podjęcie decyzji o zakończeniu współpracy.
Ocena końcowa i zakończenie współpracy. Po zakończeniu usługi asystent rodziny prowadzi monitoring funkcjonowania rodziny. Monitoring polega przede wszystkim na utrzymywaniu kontaktów telefonicznych z rodziną, udziale rodziny w razie potrzeby w spotkaniach konsultacyjnych oraz możliwości odbycia wizyty w miejscu zamieszkania rodziny. Każde spotkanie jest odnotowane w karcie monitoringu rodziny .
II. Jednorazowe świadczenie pieniężne
Jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia się dziecka u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.
KOMU PRZYSŁUGUJE JEDNORAZOWE ŚWIADCZENIE
Jednorazowe świadczenie przysługuje:
· matce,
· ojcu,
· opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka),
· opiekunowi prawnemu dziecka. Jednorazowe świadczenie przysługuje świadczeniobiorcą oraz osobom uprawnionym do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1973 i 1807).
KRYTERIUM DOCHODOWE
Jednorazowe świadczenie przysługiwać będzie bez względu na osiągane dochody.
WYSOKOŚĆ JEDNORAZOWEGO ŚWIADCZENIA
Wysokość jednorazowego świadczenia wynosi 4 000,00 zł.
TERMIN I SPOSÓB ZAŁATWIENIA
· wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia z tytułu urodzenia dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu można złożyć od 1 stycznia 2017 roku,
· wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Wniosek złożony po terminie pozostawia się bez rozpoznania,
· zaświadczenie lekarskie z informacją, iż kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu,
· zaświadczenie lekarskie, potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenia albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Zaświadczenie takie powinno być wystawionego przez lekarza z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo lekarza, który jest zatrudniony lub wykonuje zawód w przychodni, z którą NFZ zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, posiadającego specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii. Obowiązujące przepisy nie przewidują sformalizowanego wzoru takiego zaświadczenia,
· przyznanie jednorazowego świadczenia następuje na podstawie decyzji administracyjnej wydanej w terminie miesiąca od dnia złożenia wniosku.
GDZIE MOŻNA ZŁOŻYĆ WNIOSEK
Centrum Usług Społecznych w Szczańcu, Dział Świadczeń Rodzinnych i Alimentacyjnych,
ul. Herbowa 30
66-225 Szczaniec
tel. 68 34 107 10/ 68 34 107 11,
poniedziałek 7.00-16.00
wtorek- czwartek 7.00-15.00
piątek 7.00-14.00
KIEDY ŚWIADCZENIE NIE PRZYSŁUGUJE:
· osoba wnioskująca nie jest świadczeniobiorcą świadczeń opieki zdrowotnej lub osobą uprawnioną do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1793, 1807, 1860, 1948, 2138 i 2173),
· na dziecko, na które osoba wnioskuje o jednorazowe świadczenie, było pobierane w tej lub innej instytucji jednorazowe świadczenie,
· dziecko, na które osoba wnioskuje o jednorazowe świadczenie, zostało umieszczone w pieczy zastępczej lub w domu pomocy społecznej zapewniającym nieodpłatne pełne utrzymanie,
· członkowi rodziny przysługuje na dziecko jednorazowe świadczenie lub świadczenie o charakterze podobnym do jednorazowego świadczenia za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,
· wniosek o wypłatę jednorazowego świadczenia został złożony po terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka,
· kobieta nie pozostawała pod opieką medyczną od 10 tygodnia ciąży.
Akty prawne:
- Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”,
- Uchwała nr 160 Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2016 r. w sprawie programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”,
- rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 grudnia2016r. w sprawie wzoru wniosku o jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia się dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (Dz. Z 2016 r. poz. 2234),
- ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1516 – tekst jednolity z późn.zm.) z rozporządzeniami wykonawczymi,
- ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016r., poz. 23),
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 2015r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2015 r. poz. 2284);
Zarządzenie:
/_portals_/opsszcz.samorzad.pl/CKFiles/zarządzenie_Za_życiem.pdf
Załączniki:
/_portals_/opsszcz.samorzad.pl/CKFiles/336_wniosek_o_objecie_koordynacja_-_za_zyciem.pdf
/_portals_/opsszcz.samorzad.pl/CKFiles/337_upowaznienie_-_za_zyciem.pdf
/_portals_/opsszcz.samorzad.pl/CKFiles/338_wzor-zaswiadczenia-lekarskiego.pdf
/_portals_/opsszcz.samorzad.pl/CKFiles/580_oswiadczenie_-_za_zyciem.pdf
/_portals_/opsszcz.samorzad.pl/CKFiles/339_D2016000223401_.pdf
Przydatne Linki:
